Kral Çıplak veya Genetik

Dünya ve insanlık tarihi hakkında bazı kitaplar kısmen milyonlar ile satıldı.  Barut Mikrop Çelik/  Jared Diamond ve tabii Juval Harari Sapiens.  Ana tema insanlığın hikayesi ve kültürlerin ve coğrafyanın medeniyet denilen tek dişi kalmış canavara tesiri ve  türümüzün “eşit” olduğu çok kabaca özetleyecek olursam.

Az  satılabilen benzer bir kitabı (Önyargılar, Kuğu Şarkısı) yazmış olan ben Nicholas Wade in A Troublesome Inheritance kitabını odyo book olarak  Galapagos seyahatimde  ceptelefonundan zevkle  dinledim. Korkarım bu kitap daha Türkçe’ye çevrilmemiş. Birkaç paragrafı tekrar dinledim ve önemsediğim yazarlarda yaptığımı  yaptım. Kızımdan bir nüsha almasını rica ettim. Kızımın yanına vardığımda kitap başucunda duruyordu. Hem de Nicholas Wade tarafından imzalanmış bir şekilde. Torunlarımız meğer ayni okula gidiyorlarmış ve kızım benim İngilizce kitabımdan da  yazara bir nüsha hediye etmiş.  Benim kızımın yanında kaldığım süre kısıtlı oldu, tanışamadık  ama  Nicholas bey ile kısaca e-posta  ile haberleştik.

Wade kitabında basit bir gerçeğe vurgu yapıyor ve o nedenle de medya’da   kanaatimce okuyup da anlamayanlarca  epey abuk sabuk sataşmaya maruz kalmış.  İnsanlar farklı mı? Evet farklılar, çeşitli ırklar arasında farklar var.Ve bizler evrimleşiyoruz.

***

Bilim tarihinde bilhassa evrimbilimde “üstün insan” “ übermensch”  yaklaşımının yanlış anlaşılması 2. Dünya savaşında  etrafında savaşılan ana felsefe  oldu. Ondan sonra da bir nevi tabu oldu ırklar arasındaki farktan  bahsetmek. Hepimiz eşitiz diye insanoğlu avunur ve düşünür oldu nerede ise. Halbuki bazıları daha eşit, bu da çok bariz idi.

Aşikar farklar var ve sadece And dağlarındaki yerlilerin yüksek irtifada oldukları için geniş olan göğüs kafeslerinde değil.  Wade Çinlilerin ortalama olarak beyazlardan daha yüksek İQ sahibi olduklarını ve Eskinazi Yahudilerinin en yüksek ortalama İQ sahibi olduklarını yazıyor. Ve bunu yüzyıllarca hem dar bir topluluktan eş seçme, hem de roma rakamları ile ticaret ve bankacılık yapmanın yüzyıllarda getirdiği daha iyi insan tanıma ve güven tesis etme gibi becerilerle olabileceğini ve hem de bazı Mendel kanunlarına göre oluşan hastalıkların bu toplumda daha sık olduğunu anlatan Utah Üniversitesinden ilginç bilimsel veri paylaşıyor. Bu topluluktan Nobel ödülü alanların da fazla olması bir basit kayırma veya şans değil yani.  At veya köpeklerde cins islahı ve haraları ile uğraşanlar bilirler. Çok çeşitli ırklar oluşturmak bin yıldan daha kısa sürede mümkün. Bir Dogge veya Danois ile bir Chi Hua Hua ayni türden ama farklı ırklardan. Tavşanlardaki evrimin de bir Papa’nın (Gregor I)  Cuma günleri balıktan başka bir şey yemek istemesi ile  evcilleşen tavşanlarda nasıl farklı ırklar gelişti  daha önce yazmıştım.

Nicholas Wade Elit lise Eton’dan sonra Cambridge’e gitmiş ve oradan da Nature , Science ve  New York Times bilim editörü ve çoksatar bilim yazarı olmuş.  Zevk ile okudum bazı bahislerden ilerde de  faydalanacağım.

 ****

Artık Corona hakkında yeter yazdım demiştim. Konuyu zihnimde kapattım. Arada bir TV açıyorum. Uzmanlar çıkıyorlar ve biri örneğin anlatıyor: küçük bir dairede yaşayan bir aile iseniz yüz yüze değil sırt sırta konuşun! ( Coronayı kurnazca yenmek! Neden ödül verilmedi bu meslektaşa? Küçük bir dairede sırt sırta konuşan ailede virüs yayılmayacak bu mümkün mü? Havada asılı kalan mikro damlacıklar?)   Sonra: 45 günde havalanlarına hastaneler kurulacak (Sahra hastanesi kurma süresi 6 gündür- 45 günde umarım zirveler aşılmış olur ve mevcut hastaneler tekrar yeter durumda olurlar) Sonra New Jersey’den bir hekim çıkıyor ve akciğerde bazı enzimlerden bahsediyor Türklerde ve Afrika kökenlilerde,   o nedenle o gruplarda Covid daha az olacakmış  (ABD de Afrika kökenlilerde bu hastalık 4 misli fazla!)   TV yi kapatıyorum. Hayırlısı.   En iyisi ya kitap dinlemek veya okumak, ya da dizi izleyip arada  yürümek.. Sağlıcakla kalın!